Veranderde slaap-waakritmes zijn niet zonder gevolgen!
Afgelopen nacht is de klok weer teruggezet naar de normale Midden-Europese Tijd (CET). Wat voor sommigen een uur meer slaap betekent, betekent voor anderen een merkbare verandering in het slaap-waakritme en het welzijn. Het veranderen van de tijd kan leiden tot problemen met inslapen en doorslapen, prikkelbaarheid en zelfs depressieve stemmingen, spijsverteringsproblemen en hart- en vaatziekten.
Uitslapers en nachtbrakers zullen blij zijn, maar (nacht)ploegarbeiders zullen minder blij zijn omdat de nacht een uur langer zal duren. Het terugzetten van de klok luidt de donkere tijd van het jaar in. Hoewel het ’s ochtends eerder licht is, is het ’s avonds weer eerder donker. Gevoelige mensen, maar ook baby’s, kleine kinderen en ouderen hebben vaak meer last van deze tijdsverandering. Door de verschuiving in het gebruikelijke dag-nachtritme nemen de gezondheidsproblemen op korte termijn toe.
Slaapproblemen en vermoeidheid overdag komen steeds vaker voor. Dit kan leiden tot concentratie- en prestatieproblemen, evenals verhoogde prikkelbaarheid. De kortstondige mini-jetlag door deze tijdsverandering kan er ook voor zorgen dat het gebruikelijke slaapritme enkele nachten wordt verstoord. Ieder mens heeft een individueel biologisch ritme! Tijdsverandering kan voor sommigen leiden tot merkbare lichamelijke en psychische klachten – gebrek aan motivatie, slaapstoornissen, hoofdpijn, prikkelbaarheid, etc. Dit zijn slechts enkele van de symptomen die sommige mensen ervaren na het veranderen van de tijd.
De vreugde van de een, het lijden van de ander
Het veranderen van de zomer- naar de wintertijd betekent dat nachtbrakers lekker een uur langer kunnen slapen, maar zullen de leeuweriken klagen. ‘Leeuweriken’ zijn ochtendmensen die leven volgens het ritme vroeg naar bed en vroeg opstaan. Meestal hebben zij meer last van deze tijdsverandering in het jaar dan hun tegenhangers de ‘uilen’, avondmensen die later moe worden en vaak ook later naar bed gaan. Vooral kinderen en ouderen zijn typische leeuweriken.
Slaapexperts zijn doorgaans erg kritisch over de tijdsverandering, omdat iedereen leeft en slaapt volgens zijn biologische ‘interne’ klok. Vanuit chronobiologisch oogpunt heeft het veranderen van de tijd geen zin en is zelfs nadelig, want wij leven en werken volgens onze interne klok. De mini-jetlag waar je elk half jaar last van hebt, is dan ook onnodig!
Hoe was het ook alweer: vooruit of achteruit? Drie geheugensteuntjes om het onthouden gemakkelijker te maken
Kun je nooit onthouden wanneer de klok vooruit of achteruit gaat? Met deze geheugensteuntjes gaat het zeker lukken:
- In het VOORjaar wordt de klok VOORuit gezet. In het najaar gaat de klok achteruit.
- Tijdsverandering en de thermometer werken hetzelfde – in de lente zijn er PLUStemperaturen, in de winter MINtemperaturen.
- De winterslaap hoort bij de wintertijd: u krijgt een uur extra slaap.
Tips na het verzetten van de klok
Om de symptomen die kunnen optreden te minimaliseren, is het raadzaam om een paar eenvoudige tips te overwegen.
- Door voldoende te bewegen in de frisse lucht, kun je ervoor zorgen dat je slaap-waakritme stabiliseert.
- Als je moeite hebt om in slaap te vallen, kunnen kruidenthee zoals valeriaan, hop en citroenmelisse helpen.
- Vermijd indien mogelijk chemische slaappillen.
- Vermijd het middagdutje tijdens de overgangsperiode. Neem in plaats daarvan een pauze als je je moe voelt.
Gezonde slaap voor lichamelijk en geestelijk welzijn
Vergeet niet dat een gezonde slaap, zelfs na de tijdsverandering, essentieel is voor jouw fysieke en mentale welzijn. Naast een regelmatig slaap-waakritme draagt ook een passende slaapomgeving bij aan een gezonde slaap. In de koude herfst- en wintermaanden neemt onze behoefte aan slaap en warmte toe. Maak van je slaapkamer dan ook een goed ’toevluchtsoord’ waar je de rust, ontspanning en verjonging ervaart die je nodig hebt. Met een natuurvriendelijk, orthopedisch slaapsysteem en een knusse schapenwollen deken ben je goed voorbereid op je winterslaap.
Wil je meer weten over slaap en hoe je het kan verbeteren? Neem dan contact op met:
Peter Westerink, gecertificeerde slaapcoach – E. [email protected] of bel T. 06 29527801
